Inwentaryzacja w kościele św. Tomasza

W czerwcu 2022 roku zespół Pracowni Inwentaryzacji i Digitalizacji Zabytków Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie realizował prace inwentaryzacyjne i dokumentacyjne w kościele św. Tomasza, przy którym mieści się dom generalny naszego Zgromadzenia, a także w kościele Świętego Krzyża, przy którym przez kilka wieków działał Zakon Ducha Świętego de Saxia. W następstwie prac zgromadzone karty inwentarzowe oraz dokumentacja fotograficzna zabytków trafią do specjalnej bazy danych, a wybrane spośród nich obiekty zostaną opracowane naukowo i opublikowane na portalu „Sakralne Dziedzictwo Małopolski”.

Kościół św. Tomasza Apostoła na rogu ul. Szpitalnej i ul. św. Tomasza

Świątynia została wzniesiona w latach 1618-1621 na miejscu dawnego zboru ariańskiego i pierwotnie należała do karmelitów trzewiczkowych z Piasku. Kościół filialny zgromadzenia mieścił się tam do 1787 r. Następnie od 1801 r. świątynia wraz z przylegającą do niej kamienicą zostały przekazane Siostrom Kanoniczkom Ducha Świętego de Saxia.
Na obecne wyposażenie świątyni składają się trzy ołtarze i ambona. Nastawa główna została wykonana przez warsztat Jerzego Hankisa w 1700 r., zaś figury aniołów są autorstwa rzeźbiarza krakowskiego Wojciecha Brzeskiego. W polu głównym znajdują się dwa obrazy, mianowicie „Matka Boska Śnieżna” z pocz. XVII w. i „Zesłanie Ducha Świętego” autorstwa malarza Jana Bąkowskiego, w zwieńczeniu przedstawiony jest późnobarokowy obraz patrona świątyni (najpewniej dzieło Kazimierza Mołodzińskiego). Dwa bliźniacze ołtarze boczne z ok. 1700 r. są zupełnie wyjątkowe, przedstawiają bowiem typ ołtarza ramowego dekorowanego bujnym akantem z puttami (tzw. Akanthusaltare). Zamontowane w ołtarzach wizerunki pochodzą zarówno z okresu karmelitańskiego („Matka Boska z Dzieciątkiem i święci karmelitańscy”), jak również późniejszego duchackiego (krucyfiks z poł. XVII w. z dawnego kościoła duchaków). Ambona najpewniej również wyszła z warsztatu Jerzego Hankisa. Ponadto w kościele i klasztorze znajdują się liczne obrazy i pojedyncze rzeźby. Dzięki wstępnym badaniom udało się zidentyfikować autorstwo niektórych z nich.

(Paulina Kluz)

Więcej informacji na stronie:
https://sdm.upjp2.edu.pl/blog/inwentaryzacja-krakowskich-kosciolow-a-d-2022

(red.)